Bij de herdenking van de Franse beschietingen vanuit Papendrecht richting Dordrecht in eind november1813 sprak ik:

"Dames en heren,

Welkom bij de finale van de gebeurtenissen van vandaag, waarmee we stilstaan bij 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden en de beschietingen van Dordrecht vanuit Papendrecht door de Fransen in november 1813.

U vraagt zich misschien af of de twee gebeurtenissen een link met elkaar hebben. Ik verklap u dat dit inderdaad het geval is. Ik kom er zo dadelijk nog even op terug, maar voor de precieze toedracht en de samenhang tussen deze en andere gebeurtenissen, verwijs ik u naar deel IV in de reeks ‘Van heerlijkheid tot heden’ dat binnenkort verschijnt.

De reeks ging van start nadat de gemeente in 2007 het handvest van Papendrecht kocht. Deze bundeling van documenten uit 1563 vertelt ons onder meer over zaken als regels, boetes en ambtsdragers in het vroegere Papendrecht. Voor het vierde deel van de reeks is inmiddels beschreven wat zich voor en na november 1813 allemaal afspeelde in Papendrecht, de regio, de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en Europa.

Omdat vandaag de beschietingen bijna letterlijk tot leven komen, wilden we foto’s hiervan graag in het boekje opnemen. Dat is dan ook de reden dat de foto’s direct na dit evenement worden verwerkt, waarna het boekje gedrukt wordt en nog in december verschijnt.

Om nog niet alles te verklappen en het gras niet voor de voeten weg te maaien van Wim Versteeg, die vandaag een en ander toelicht voor het publiek, beperk ik me hier tot de hoofdlijnen. Daarbij wordt duidelijk dat de aanwezigheid van de Fransen in Nederland en de gebeurtenissen in november een lange aanloop kenden en dat de schotenwisselingen een flinke impact en een lange nagalm hadden.

In november 1813 voldeed Dordrecht niet aan de eis van de Fransen om onder meer geld, meel, erwten, bonen, rijst en jenever te leveren. In de nadagen van de jarenlange Franse overheersing meldden zich daarom op 22 november 1813 Franse militaire vertegenwoordigers op de Veerdam in Papendrecht voor een oversteek naar Dordrecht. Daar vallen even later schoten. De schoten worden gevolgd door dagen vol vijandelijkheden, gevechten, beschietingen en bombardementen met bommen en granaten, waarbij doden en gewonden vallen.

De Franse troepen veroorzaken ook met plunderingen angst onder de bevolking. Na hevige weerstand uit Dordrecht trekken de Fransen zich terug in Gorinchem, dat ze lang weten te verdedigen. Pas in mei 1814 verlaten de laatste Fransen het land, dat met deze nederlaag van Napoleon niet langer deel uitmaakt van het Franse Keizerrijk. In 1815 werd vervolgens het Koninkrijk der Nederlanden erkend door de Europese mogendheden. Landelijk wordt dit tussen 2013 en 2015 op verschillende momenten gevierd.

Papendrecht vierde de onafhankelijkheid al eens in 1913. Nu, weer honderd jaar later, zetten we met kostuums, geweren en donderend geraas van kanonschoten de klok opnieuw terug. Wie meer wil weten over deze periode en de impressies van vandaag nog eens terug wil zien, moet zoals gezegd nog even geduld hebben, maar vanaf medio december is alles te vinden in het vierde deel van de serie ‘Van heerlijkheid tot heden’.

Om dit vierde deel compleet te maken, gaan we nu een stukje geschiedenis schrijven door samen met vereniging Saluutbatterij Atkins een deel van de roerige episode uit de historie van Papendrecht na te spelen."