Burgemeester C.J.M. (Kees) de Bruin, Papendrecht
paap

Postzegel

Weblog

Nieuwjaarstoespraak - 2-1-2008

Op de eerste plaats, beste lezers, wil ik u en allen die u dierbaar zijn van harte alle goeds toewensen voor het nieuwe jaar. Daarnaast heb ik bijgaand mijn toespraak opgenomen. Ik hoop u ook in het nieuwe jaar weer te ontmoeten en over mijn werkzaamheden te berichten.  

Nieuwjaarstoespraak 2008 van burgemeester C.J.M. de Bruin, 02 januari 2008

Dames en heren,

“De nieuwjaarsreceptie van de gemeente Papendrecht staat in het teken van ontmoeting en verbinding. Verbinding met en tussen inwoners, ondernemers, verenigingen, instellingen, overige organisaties en de lokale overheid.”

Dat is de openingszin van de uitnodiging voor deze avond; daar heeft u op gereageerd door hier naar toe te komen. Graag wil ik mijn waardering uitspreken voor uw aanwezigheid hier vanavond, en u mede namens de leden van de gemeenteraad en het college van harte welkom heten.

Ik hoop dat u allen goede kerstdagen en een evenzo goede jaarwisseling heeft mogen beleven, met voldoende gezelligheid en momenten van bezinning of reflectie op wat er was en wat er mogelijk komen gaat. Daarbij zijn we allen opgeschrikt door het verschrikkelijke nieuws van een politieke moord in Pakistan, de brand in Arnemuiden en de dodelijke steekpartij in Hendrik-Ido-Ambacht. Gebeurtenissen die ons raken, die niet ver van onze eigen wereld afstaan.

Onze wereld verandert; verandert voortdurend en verandert met een steeds grotere snelheid. Er is sprake van toenemende welvaart, maar ook van toenemende vormen van geweld, die steeds verder, dieper, in onze samenleving doordringen. De groei in welvaart blijkt niet te leiden tot meer levensgeluk. Zo worden we geconfronteerd met wezenlijke dilemma`s.

Samenhang ontbreekt meer en meer. Mensen zien de wereld niet meer van uit één enkel normatief uitgangspunt: ze hebben allerlei waarden, maar die waarden zijn niet meer onderling verbonden. Opdeling of fragmentatie, gefragmenteerde zienswijzen blijken ontoereikend om het niveau van de dilemma’s te overstijgen. Ze zijn er in feite veeleer mede oorzaak van. Onze omgeving is één; is één geheel van met elkaar verbonden sociale systemen van individuen. Wij kunnen ons niet afgescheiden opstellen van de rest van de omgeving; het gebeurt vaak wel. Ook als overheid worden we daar regelmatig mee geconfronteerd; met eenzijdige opvattingen redenerend vanuit een enkel eigen gezichtpunt of eigenbelang. De overheid staat bij uitstek voor het algemeen belang, maar kan niet de enige zijn die dat draagt,  behoedt en behoudt. De samenleving zal de overheid die positie bij voortduring moeten geven, haar daar op moeten aanspreken. Dat kan alleen als men in de samenleving zelf in staat is verder te kijken dan het directe of eigen belang. Zo niet, dan verwordt onze samenleving tot een willekeurige optelsom van gescheiden circuitjes; wordt onze samenleving een gefragmenteerde samenleving. Kortom; als mensen staan we voor de uitdaging en opdracht ons te verbinden willen we niet in een zeker isolement komen eigen welzijn of authentiek geluk in de weg staan. Dat vraagt om een bezinning op onze visie op onze omgeving, maar bovenal van de visie op onszelf. Kunnen we van exclusiviteit komen tot inclusiviteit, van fragmentatie of gescheidenheid naar verbinding in diversiteit?

In een periode die door velen als dynamisch, maar ook als woelig en verwarrend wordt ervaren, zijn mensen geneigd zich vast te klampen aan het bekende, aan vaste verschijnselen, aan eigen identiteit.         

Die hang naar het vertrouwde in een veranderende wereld zien we ook bij een samenleving als Papendrecht. Bij oppervlakkige beschouwing lijkt onze gemeente soms weinig veranderingsgezind. Maar kijk je verder dan processen die overigens inderdaad niet altijd uitblinken in voortvarendheid en snelheid, dan zie je wel degelijk een samenleving die zeker de afgelopen vijftig, zestig jaar enorme veranderingen heeft doorgemaakt. Een samenleving die zich steeds vernieuwde, maar ook een eigen karakter, eigen kenmerken behield en verder ontwikkelde.

Toen in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw Rotterdammers op de woonmogelijkheden, en noorderlingen op werkgelegenheid afkwamen, leidden karaktertrekken, overtuigingen, culturele eigenschappen of mentaliteitskwesties eigenlijk nooit tot onoverkomelijke problemen. Integendeel, achteraf is duidelijk te zien dat de synergie alle betrokkenen voordelen opleverde.

Zeker in het licht van huidige gevoelens en meningen over integratie, een ontwikkeling om met terugwerkende kracht trots op te zijn.

Papendrecht zette ambities om in daden: de oorspronkelijke en de nieuwe inwoners bouwden een omgeving die aan de eisen van de tijd en van alle moderne gemakken was voorzien. Daadkracht, dynamiek, ondernemingszin en inzet spatten er vanaf.

Of het de wet van de remmende voorsprong was, enige gezapigheid of iets anders, de decennia die volgden kenmerkten zich door relatieve rust. Totdat duidelijk werd dat Papendrecht in actie moest komen, wilde het de naam van comfortabele woonomgeving, eigentijdse voorzieningen en broedplek van ondernemerszin behouden. Kraaihoek-Noord, het centrum De Meent en het Oosteind met zijn Ketelweg werden o.a. aangepakt. Ingrijpende beslissingen waren nodig. Ook al was de aanloopperiode soms moeizaam uiteindelijk zagen inwoners, ondernemers en gemeente in dat samenwerking, vertrouwen en daadkracht absoluut noodzakelijk waren. Door open te staan voor verandering, is het winkelcentrum gerealiseerd en in no time uitgegroeid tot ‘de plaats waar het gebeurt’. De gemeenschap Papendrecht ziet haar inzet, dynamiek en betrokkenheid gesymboliseerd in een sprankelende nieuwe Meent; ik zie bij vele inwoners een uitstraling van trots en zelfvertrouwen.

Ik zei het op een ander moment al eerder: echte Papendrechters zijn kritisch en een tikkeltje eigenwijs, maar beschikken ook over ondernemerszin, lef en vasthoudendheid. Zij willen zich bovendien graag onderscheiden. Met positivisme en enthousiasme is dat een winnende combinatie. Die houding – waarin de eigen identiteit behouden blijft, zich versterkt en een meerwaarde geeft aan veranderingen – zou ik graag doortrekken naar de toekomst. Die houding is nodig voor de zaken die ons in 2008 en de jaren erna te wachten staan. Want we zijn nog lang niet klaar!
De komende jaren vragen van de gemeente Papendrecht op een aantal punten veel creativiteit, inzet en lef om verdere ontwikkeling door te zetten. Er staat veel op stapel; er moet nog veel gebeuren.

Concrete activiteiten die op de agenda staan om wonen, leven en werken in Papendrecht voor zo veel mogelijk mensen zo aangenaam mogelijk te maken zijn bijvoorbeeld de doorontwikkeling van het centrumgebied en van bedrijventerrein Oosteind, de ontwikkeling van een moderne sportboulevard en de renovatie van theater De Willem; maar ook op het gebied van onderwijs, mobiliteit en verkeersinfrastructuur, de openbare ruimte en m.n. het groene deel ervan is het nodige te doen.

De gemeente investeert daarin, marktpartijen participeren, de betrokkenheid, inzet en het nemen van eigen verantwoordelijkheid vanuit de samenleving is daarbij eveneens noodzakelijk. Versterking van de banden tussen gemeente enerzijds en anderzijds inwoners, werkgevers, werknemers en instellingen, is essentieel al was het alleen al voor het optimale resultaat van alle inzet en investeringen. Maar het gaat om meer!

Opvallend en kenmerkend voor Papendrecht, gezien de omvang van de gemeente, is de omvang van en het relatief hoge kwaliteitsniveau van wat als voorzieningen aangemerkt kan worden. Tevens valt op dat we dat tegen relatief lage lasten voor de bevolking willen en weten te realiseren. Hier tekent zich echter wel een fragiel evenwicht af. Het zegt iets over de identiteit van Papendrecht: over het algemeen is de gedachte: gewoon doen is al gek genoeg. Maar gewoon blijkt tegelijkertijd net iets te gewoontjes; het moet allemaal wel goed voor elkaar zijn. En uiteindelijk zijn we trots op de factoren waarin we ons onderscheiden, zoals bijvoorbeeld het nieuwe centrum, ons uitzonderlijke bedrijfsleven, het goede onderwijs. Daarin willen we ook op velerlei wijze investeren.

Mijns inziens dient Papendrecht dat brede palet van goede voorzieningen, dat zo bij haar past en met haar vergroeid is geraakt tot een van haar identiteitskenmerken, bij uitstek koesteren, maar dient tevens kracht gezocht te worden in het nadrukkelijker doordenken van het belang, de betekenis en de mogelijkheden van die voorzieningen in een breed maatschappelijk opzicht; wat in samenhang daarmee te bereiken valt in de samenleving. Met andere woorden welk rendement kunnen de investeringen opleveren in het bevorderen van de sociale samenhang binnen de gemeenschap?

Met een groter sociaal rendement wordt het eerder genoemd evenwicht minder fragiel en kan dat inhoud, gestalte en vorm gegeven worden aan de verdere ontwikkeling van innerlijke kracht (identiteit) van de Papendrechtse gemeenschap.

Terugkomend op het begin van mijn toespraak, het proces van fragmentatie kan omgezet worden in een proces van verbinding; niet de exclusiviteit, maar de inclusiviteit zal meerwaarde geven aan de investeringen in de fysieke omgeving.

Ik noem als voorbeelden:

Ten eerste verwijs en herhaal ik de vraag die ik verleden jaar bij deze gelegenheid stelde, overigens mede ter ondersteuning van degenen die zich daar reeds mee bezighouden: als het gemeentebestuur besluit om voor vele miljoenen te investeren in een modern sportcluster, en dat bovendien in samenspraak doet met de sport, wat wordt dan de tegenprestatie die de sport gaat leveren?  

Het is, met waardering voor wat er al gebeurt, de vraag naar de actieve inzet en bijdrage van, in dit geval, sportend Papendrecht aan de sociale samenhang in onze gemeente.

Een vraag die aan vele anderen op vele andere terreinen eveneens te stellen valt.

Bijvoorbeeld; afgelopen jaar is het besluit gevallen over te gaan tot renovatie van theater De Willem. Een besluit voor een voorziening op de maat en de schaal van Papendrecht: prima! Ook daar gaat een flink bedrag, weliswaar aanzienlijk minder, geïnvesteerd worden. Theater de Willem  voorziet in de lokale behoefte die duidelijk aanwezig is in onze gemeente èn vervult ook een sociale functie in onze gemeenschap. Ongetwijfeld zijn we daar straks bij oplevering ook trots op, maar daarnaast lijkt het mij tevens een uitgelezen moment om de dialoog over een impuls aan het culturele leven in Papendrecht en de rol en de betekenis daarvan in de lokale samenleving op te starten.

Op het gebied van het voortgezet onderwijs zijn er twee grote scholengemeenschappen in Papendrecht, die het beiden voortreffelijk doen. Hier zijn interessante ontwikkelingen gaande om te komen tot een Lokaal Onderwijs Centrum (LOC) in Papendrecht, waarin gemeente, onderwijs èn bedrijfsleven nadrukkelijk samenwerken om te voorzien in goedgeschoolde en opgeleidde vakmensen èn om voortijdig schoolverlaten te reduceren, wat slecht is voor deze schoolverlaters èn voor de samenleving. Investeringen die dus moeten resulteren in een sociaal rendement.

Van een belegger in onroerend goed, ontwikkelaar en of woningcorporatie die kansen of mogelijkheden krijgt om nieuwe objecten te bouwen, mag niet alleen kwaliteit t.a.v. eigen object verwacht worden, maar ook toekomstgericht investeren middels meervoudig grondgebruik en een verantwoordelijkheid voor de omgeving. Investeren in de omgeving en in het beheer daarvan, zeker als het de woonomgeving betreft, is van groot belang in relatie tot het bevorderen van sociale samenhang of binding versus scheiding of fragmentatie.

Dat zelfde geld overigens in versterkte mate voor het centrum van Papendrecht. Het winkelcentrum is opgeleverd. De komende jaren zal het gebied rond het winkelcentrum een verdere metamorfose ondergaan. Dat we daar nog een flink aantal jaren voor nodig zullen hebben is duidelijk en zeker geen nadeel mits kwaliteit maar bovenaan blijft staan. De kwaliteit van alles wat gebouwd, aangebouwd en in de openbare ruimte aangelegd gaat worden zal minstens van hetzelfde niveau moeten zijn.

Naast de huidige parel moeten er ter versterking nog een aantal parels bij geplaatst worden. Dat maakt het functioneren en het bestaan op termijn alleen maar sterker. Als het geheel maar samenhang blijft vertonen, een eenheid gaat vormen, fysiek aaneen geregen en verbonden wordt door de openbare ruimte die ons ook letterlijk ruimte moet bieden voor ontmoeting en verbinding.

Bij dat laatste doel ik op de Markt. Wie in de passage aan de zijde van de Veerweg, op het bruggetje gaat staan en richting de Markt kijkt ziet daar los van wat bestaande bebouwing een schitterend, bijna klassiek, plein liggen; mooi afgebakend en met hoge gebouwen omgeven. In functionele zin is het nu in hoofdzaak een ontmoetingsplaats voor auto’s. Bij het denken over de toekomstige eindinvulling zou wat mij betreft na een periode van dominantie van auto’s, het nu de beurt zijn van de inwoners van Papendrecht. Het centrum dient de plek te zijn waar het hart van Papendrecht klopt, de alles overstijgende ontmoetingsplek voor alle Papendrechters; kortom de huiskamer van de gemeente. Uiteraard naar de eigen maat en schaal van Papendrecht en voortbouwend op eigen karakter en identiteit. Dat nieuwe hart kan alleen kloppen wanneer het naast de commerciële, ook andere maatschappelijke functies heeft; aan mensen, jong en oud, iets te bieden heeft en zich vanuit zijn kern opent en openstelt naar zijn omgeving zoals de woonwijken, de dijk met zijn historische bebouwing en het waterfront.

De Markt als een plek van, voor en door Papendrechters. Dat kan op vele manieren en afwisselend ingevuld worden. Ik noem het voorbeeld van de schaatsbaan die er in het kader van de MADD een week lang een enorm bindende functie vervult heeft voor jong en oud uit een dwarsdoorsnede van de hele gemeente. Je kunt er eenzijdig een heleboel bezwaren bij maken: het gaf overlast want er kon niet geparkeerd worden; er moest omgelopen worden; gaf lawaai en zo al meer. Daar staat de keuze voor mensen, voor het algemeen belang van ontmoeten en verbinden tegenover.

Een ander mooi voorbeeld daarvan was te zien rond de Pelsertflat, waar jong en oud elkaar sportief opzochten. In letterlijke zin door met elkaar zonder vooroordelen in gesprek te gaan. In figuurlijke zin door tijdens MADD dag samen te jeu de boules te spelen.

De Markt als het kloppend hart van Papendrecht is een gouden plek en gouden kans of uitdaging; het ligt er feitelijk al kant en klaar, moet alleen met de juiste intentie en ambitie ingevuld worden. Uiteindelijk kan het oorspronkelijke lintdorp, dat allang geen lintdorp meer is, een echte gemeente worden met een kern die mensen aanspreekt, bindt en uitdrukking geeft aan wat er leeft in de gemeenschap en kenmerkend is voor haar. Dat versterkt de identiteit van de gemeente Papendrecht.

Identiteitsbesef, zelfvertrouwen, ontmoeting en verbinding zijn overigens niet alleen binnen de gemeente van belang, maar tevens onmisbaar in relatie tot de buitenwereld m.n. in het verband van de Drechtsteden. Dat verder uitwerken zou op dit moment te veel tijd vragen. Ik zal er nu kort over zijn.

In november heeft de gemeenteraad, breed, een uitspraak gedaan over de aard en de vorm van de samenwerking in de Drechtsteden, kort gezegd: samenwerken is niet samengaan. De gemeenten die samenwerken in het kader van de netwerkstad hebben en houden ieder hun eigen identiteit, zoeken juist gezamenlijk versterking en meerwaarde in die eigenheid. Daarbij is het van belang goed te communiceren over deze samenwerking en verhullend taalgebruik te vermijden. Verhullend taalgebruik zou ten onrechte de indruk kunnen wekken dat de Drechtstedelijke samenwerking een autonome zou zijn, er een is die zich buiten ons om en zonder onze controle voltrekt. Niets is minder waar. De samenwerkende gemeenten zijn niet van de regio; de regio is van de samenwerkende gemeenten, die ieder eigen kenmerken (identiteit) inbrengen!

Dames en heren ik kom tot een afronding. Mijns inziens is Papendrecht toe aan een dialoog over interne samenhang en binding; een visie op wie zij was, is, en wil zijn; over algemeen belang versus deelbelang. Een visie die de rijkdom van het verleden, via de hedendaagse tijd en mogelijkheden  verbindt met de toekomst; een toekomst waarin mensen elkaar kunnen en willen ontmoeten, elkaar opzoeken, kracht putten uit de “verbinding in diversiteit” en samen de dragers willen zijn van deze samenleving om van daaruit naar buiten te treden.

Wellicht dat de komende grote ontmoetingsavond met de politieke partijen, die voorzien is op dinsdag 18 maart en waarvoor u bij deze allen uitgenodigd bent, hiervoor een aardige gelegenheid is.

Voor dit moment wens ik u, mede namens de leden van gemeenteraad en college een

Gezond,

Gelukkig en

Voorspoedig 2008 toe!    

Terug